Collectief Woonerf, Leupegem

Initiatief

In een typisch Vlaamse verkaveling tussen een oude textielfabriek, een beek en een oude watermolen heeft een bedrijfseigenaar een deel van zijn bedrijfsterrein  herbestemd naar wonen. De site was volledig verhard en bebouwd, maar een aantal loodsen waren leeg komen te staan. Bijgevolg vroeg de bedrijfseigenaar aan ectv architecten om een duurzaam, kwalitatief woonproject met plek voor ontmoeting te ontwerpen op het voorste deel van het terrein.  Het achterste deel van het terrein bleef behouden als bedrijfsterrein. Het was de expliciete vraag om geen klassieke verkaveling of appartementsbouw te maken.


Project

Het nieuwbouwproject bestaat uit 8 ééngezinswoningen met drie slaapkamers en 1 appartement. 
De zichten naar de historische watermolen en de bestaande bomen en weilanden zijn behouden, terwijl de achtergelegen bedrijfsloodsen uit het straatbeeld verdwenen zijn. De woningen zijn in U-vorm geschakeld rond een collectief woonerf.

Door de beperkte bouwdiepte heeft elke woning zowel een leefruimte als grote keuken die van voor- tot achtergevel reikt. Centraal zit een kern met inkomhal, toilet, trap en berging. Aan de achterzijde heeft elke woning een private tuin met een muur of haag als afscheiding. De praktische inrichting van de woning, het rustige woonerf en het laag energieverbruik zorgen voor een grote tevredenheid bij de bewoners.

Het woonerf is door landschapsarchitect Arne Deruyter zo natuurlijk mogelijk ontworpen. Door de ligging langs een bevaarbare waterloop is het water als centraal element genomen. Het terrein is grotendeels onthard en voorzien van twee wadi’s die met elkaar en de beek verbonden zijn. Paden in halfverharding leiden naar de voordeuren. De parkeerplaatsen  zijn over het terrein verspreid en ingepast onder luifels en  achter hagen. De kabels voor elektrische laadpalen liggen klaar en de fietsen worden gestald in gedeelde fietsenstalling onder het appartement, naast de gedeelde afvalberging.

Op energievlak is er bewust gekozen om geen gasaansluiting te voorzien. Elke woning is aangesloten op een individuele warmtepomp op geothermie. Per rij van 3 woningen is een 
grote regenwaterput van 15.000 liter voorzien, met overloop naar de wadi.


Sociaal

De verhuring van de woningen heeft een heterogene groep van bewoners aangetrokken: een Turks gezin met twee kinderen, een Nederlandse alleenstaande, een Belgisch-Senegalees koppel met twee kinderen, een jonge alleenstaande mama met één kindje, een alleenstaande dame, een Egyptisch koppel en een koppel senioren. Alle bewoners kennen elkaar bij naam en zeggen goeiendag of maken een alledaags praatje tijdens het wandelen van de parking, brievenbus of fietsenstalling naar de woning. Het collectief woonerf vormt in die zin een mooie plek van ontmoeting, maar meer hoeft het niet te zijn. De bewoners lijken geen behoefte te hebben aan vele gemeenschappelijke activiteiten.

De eigenaar van het woonproject heeft één van de bewoners (een vroegere werknemer op de site) gemandateerd tot conciërge. Bewoners kunnen bij hem terecht ingeval van problemen in hun woning. Hij zorgt ook voor het dagelijks beheer en onderhoud van het woonerf.


Financieel

Het terrein was in eigendom van één bedrijf en de bedrijfs- eigenaar heeft – samen met een externe investeerder – besloten om de grond niet te verkopen aan het hoogste rendement. Ze hebben gekozen om een kwalitatief en duurzaam woonproject te realiseren en te verhuren.

De huurprijs van 935 euro (dd.november 2022, volgens website van makelaar) voor een energiezuinige BEN-woning van 135 m2 met drie slaapkamers en een afgesloten tuin lijkt een faire prijs in Oudenaarde, rekening houdend met de zeer lage energiekosten en de kwalitatieve afwerking.